Cộng đoàn Lái Thiêu (1972)

Năm 1967, cha Giacôbê Huỳnh Văn Của, Tổng Đại diện địa phận Phú Cường và cũng là cha sở họ đạo Búng, qua sự cộng tác của cha quản lý giáo phận Antôn Phùng Thành, đã mua đất và xây dựng trung tâm Bác ái Lái Thiêu với hai mục đích: là nơi cưu mang những người neo đơn túng thiếu và là địa điểm tĩnh tâm dành cho mọi người, kể cả linh mục giáo phận khác muốn tĩnh dưỡng.

Ngày 25/7/1972, cha Giacôbê Huỳnh Văn Của, với sự ưng thuận của đức cha Giuse Phạm Văn Thiên, giám mục giáo phận Phú Cường, đã trao hai phần ba đất và nhà của Trung tâm Bác ái Lái Thiêu (cây số 17, QL13) cho Hội Thừa Sai Việt Nam, bao gồm các cơ sở:

1. Một nhà nguyện, một nhà giảng 20m x 20m

2. Một trường Trung học 12m x 50m (một trệt và hai tầng)

3. Hai nhà, một dành cho Đức tổng Philipphê và một cho các linh mục ở. Cả hai 8m x 16m

Đồng thời, đức cha Giuse Phạm Văn Thiên còn chấp thuận cho thành lập trên phần đất này một giáo phận biệt hạt (prealatura nullius dioeceos).

(2/3 đất của Trung tâm Bác ái Lái Thiêu được trao lại cho Hội Thừa Sai Việt Nam làm trụ sở chính)

Ngay trong năm này, lớp tu sinh đầu tiên của Hội được quy tụ về trụ sở chính Lái Thiêu. Cha Phêrô Lê Văn Ngọc được đặt làm giám đốc. Phụ giúp cha giám đốc có quý thầy Nguyễn Ngọc Thành (thầy đang là chủng sinh thần 2 của ĐCV Huế đã theo lời Đức Tổng Philiphê gia nhập Hội). Vai trò của thầy Thành là tư vấn cho cha giám đốc và dạy thần học cho anh em. Ngoài ra còn các thầy Antôn Trang, thầy Piô, thầy Matthia Hạnh (từ dòng Thánh Tâm chuyển sang) và thầy Nguyễn Văn Phương (từ Campuchia về, thầy thường lái xe cho cộng đoàn). Tính đến trước biến cố 1975, Hội TSVN đã có các khóa chủng sinh:

(Cha Phêrô Lê Văn Ngọc và anh em chủng sinh trong cộng đoàn Lái Thiêu)

- Anh em khóa 1972:

+ Lê Quang Quỳnh , Giuse Lê Viết Dũng , Đoàn Thanh Hoài (ba anh em này theo cha Phêrô Lê Văn Ngọc từ Quảng Trị vào)

+ Nhóm anh em từ Hội Tu Sĩ Truyền Giáo (do Đức tổng Philiphê Điền lập năm 1963 tại Cái Khế, Cần Thơ) có 6 anh em : Huỳnh Văn Đua, Nguyễn Văn Đền (+ 2020), Phêrô Nguyễn Văn Toàn , Đaminh Nguyễn Công Diện ( lm 1989, qua đời 2016), Phêrô Cao Văn Chánh (lm 2004, qua đời 2006), Simon Trần Văn Ký, Đặng Văn Châu.

+ Vĩnh Long : Nguyễn Minh Sang

+ Sài Gòn: Trần Văn Hùng (Hùng Đô), phụ tá Cha GĐ làm nông vì a Hùng đã tốt nghiệp đệ nhị cấp (tú tài 2), Võ Minh Thuận (Cao đẳng Mỹ thuật)

+ Buôn Mê Thuột : Lê Đình Quý

+ Phú Cường – Sông Bé : Đinh Xuân Lương, Nguyễn Tấn Khanh

+ Bình Tuy: Hồ Đức Tuấn

+ Phước Hải: Mai Văn Dũng

- Anh em khóa 1973: gồm 19 anh em với hai lớp :

+ Lớp tú tài gồm 12 anh em: Vicentê Nguyễn Văn Huấn, Giuse Đặng Văn Nam, Phanxicô Trương Thanh Ngọc, Lại Việt Hùng, Trần Hồng Sơn, Trần Ngọc Đoán, Giuse Đỗ Văn Đảo, Đaminh Nguyễn Văn Minh, Gioan kim khẩu Lê Văn Thành (từ Campuchia về), Vũ Minh Đức và Nguyễn Văn Phi

+ Lớp 11 gồm các anh em: Đào Minh Cơ, Nguyễn Văn Chiến, Nguyễn Văn Nhuận, Linh, Nhựơng, Năng, Thái. Năm học 1972 - 1973, hằng ngày các chủng sinh đi học ở trường Trung học Gia Định, nhưng sau chuyển sang đi học tại trường Phước An, Thị Nghè do cha G.B Võ Văn Ánh làm Hiệu trưởng.

- Anh em khóa 1974: các anh em lớp tú tài ra trường được phân bố đi các cộng đoàn và đi truyền giáo Năm Căn, Cần Thơ (anh Thành, Sơn, Đức, Việt Hùng và Huấn). Còn lại 5 anh em lớp 11 lên lớp 12 (Cơ, Linh, Chiến, Phi, Nhuận) và thêm các anh em mới: Đào Quang Khải, Nguyễn Trọng Hương, Phan Khắc Thế, Giuse Trần Trung Hòa, Giuse Nguyễn Văn Án, Phạm Trung Chánh, Hùng, Năng, và Huy (+). Như vậy niên khóa này có tổng cộng 14 anh em.

Đầu tháng 8/1974, thầy Mathia Hạnh được chuyển về phụ trách cộng đoàn ĐCV Thừa Sai – Bình Thuận, Bình Hưng Hòa. Đầu tháng 5/1975, anh em cộng đoàn Cộng Hòa chở nhau về sống tại trụ sở để lánh nạn. Ở được khoảng 1 tháng thì anh em lại phải tản mác ra các cộng đoàn khác hoặc tạm thời về gia đình. Đến năm 1975, cha Phêrô Ngọc và 7 anh em (Hạnh, Phương, Nguyễn Công Diện, Trần Hòa Vân, Phạm Trí Hùng, Nguyễn Kim Hoàng, Nguyễn Văn Án) đi làm kinh tế để mưu sinh.

Đến Khoảng 1976, cộng đoàn chia thành 2 nhóm: nhóm 1 gồm cha Phêrô Ngọc và các thầy Thế, Án; nhóm 2 là các thầy: Phương, Hạnh, Diện, Vân, Hoàng, Hùng tiếp tục ở lại trụ sở. Các thầy vừa lao động vừa học tiếp chương trình đào tạo tại ĐCV Thánh Giuse Sài Gòn. Khoảng năm 1978, cha Ngọc dẫn thầy Án và thầy Thế đi kinh tế “hai chân” tại khu vực cua Paris, gần ngã 3 Cổng Xanh, Tân Uyên. Cha Ngọc và anh em vẫn tiếp tục đời sống thừa sai tại trụ sở, tuy gặp khó khăn về kinh tế và có một số anh em đã chuyển ơn gọi khác.

Về phần Trung tâm Bác Ái, ngày 16/10/1978, cha Antôn Phan Sĩ Nguyên, đại diện tòa giám mục Phú Cường và cha Tôn Đức Bạc, đại diện quản lý trung tâm, đã ký giấy cho nhà nước mượn cơ sở làm trường đào tạo cán bộ. Phần đất này do Thầy Án đứng tên khai đất, ký giấy cho mượn. Đến năm 1996, cha sở Lái Thiêu nhờ thầy Án ủy quyền cho cha Nhường.

Năm 1993, thầy Giuse Nguyễn Văn Án, người cuối cùng trụ lại trụ sở Hội TSVN, đã làm giấy bàn giao cơ sở lại cho cha Titô Nguyễn Minh Nhường, quản lý giáo phận Phú Cường. Sau khi bàn giao, Đức cha Luis Hà Kim Danh chỉnh trang Trung tâm Bác ái Lái Thiêu thành Trung tâm nghỉ dưỡng linh mục Gp. Phú Cường.

Đến năm 2004, giáo họ Tân Thới thuộc giáo xứ Lái Thiêu được cha Tôma Phan Minh Chánh di dời về khu đất Trung tâm nghỉ dưỡng này và bắt đầu xây dựng nhà thờ mới. Năm 2005, giáo họ được nâng lên thành xứ với tên gọi giáo xứ Phú Long; một năm sau thì khánh thành nhà thờ.

Như vậy, mảnh đất xưa là Trung tâm Bác ái Lái Thiêu (1967) được chuyển 2/3 cơ sở cho Hội TSVN sử dụng (1972) rồi thành Trung tâm nghỉ dưỡng linh mục Phú Cường (1993) và nay là nơi tọa lạc nhà thờ giáo xứ Phú Long.

Gần trụ sở Lái Thiêu có một cộng đoàn là cộng đoàn Lái Thiêu (gần chợ Lái Thiêu và được gọi là khu vườn nhãn ) thành lập ngày 10/09/1973 gồm thầy Mathias Lê Văn Hạnh (từ dòng Thánh Tâm sang) làm trưởng cộng đoàn, thầy Columban Hồ Minh Trí (từ dòng Biển Đức Thiên An sang), anh Phêrô Nguyễn Thanh Quan (quê Châu Đốc) và Vinh Sơn Nguyễn Văn Định. Một năm sau đó nhóm anh em ở đây chuyển về cộng đoàn Bình Thuận ( thuộc Quận Bình Tân bây giờ) cùng với mấy anh em khác nữa là: Nguyễn tiến Trung ( nay là linh muc Kontum), Hoàng Bá Hội, Nguyễn Văn Toàn, Hoàng Quý, anh Đoán.

Có một điểm đáng ghi nhận về các cộng đoàn được thành lập của Hội TSVN giai đoạn này là Khoảng năm 1971, cha Nicolas Huỳnh Văn Nghi là cha Tổng Đại Diện kiêm giám đốc Caritas giáo phận Sài Gòn, đã lập nhiều điểm truyền giáo và bác ái khắp vùng ven đô của Sài Gòn, trong đó có 2 điểm mà sau này ngài nhượng lại cho Hội Thừa Sai Việt Nam.