Những bước chân của Hội Thừa Sai Việt Nam

Khi Hội đồng Giám mục Việt Nam thành lập vào năm 1964, các Giám mục Việt Nam đã nhận thấy việc thành lập một hội truyền giáo là một nhu cầu cấp bách và cần tiến hành. Trong khóa họp thường niên (từ 4-9.1.1971), Hội đồng Giám mục (HĐGM) Việt Nam đã thành lập Hội Truyền giáo Việt Nam. Hội chuyên truyền bá Phúc Âm không những cho đồng bào mình, mà còn cho cả các dân tộc của các quốc gia láng giềng. Đức Tổng Giám mục Philipphê Nguyễn Kim Điền được HĐGM Việt Nam giao đặc trách tiên khởi. Ngày 19.3.1971, Đức Giáo Hoàng Phaolô VI ký thư chuẩn thuận thiết lập Hội Thừa Sai Việt Nam (HTSVN), trao nhiệm vụ truyền giáo cho Hội không chỉ ở Đông Dương mà cho cả châu Á.

Học viện HTSVN khánh thành năm 2010

Ngày 25.7.1972, Hội lập trụ sở tại Lái Thiêu, làm nơi quy tụ và huấn luyện. Ngày 23.8.1972, HĐGM đã phê chuẩn quy chế của HTSVN.

HTSVN mang tính chất truyền giáo của toàn thể Hội Thánh, do đó các thành viên của Hội có đầy đủ đại diện các thành phần Dân Chúa: giáo sĩ, tu sĩ nam nữ, giáo dân. Về thành viên của Hội gồm 2 thành phần chính thức và cộng tác: thành viên chính thức là những người do Hội tuyển chọn, đào tạo, có lời cam kết trung thành với ơn gọi thừa sai; thành viên cộng tác là những linh mục, tu sĩ thuộc giáo phận hoặc dòng tu được Bề trên sai đến cộng tác theo hướng dẫn và sai đi của Hội.

Năm 1973, HTSVN đã thành lập 4 cộng đoàn: Cây Sung Q.7 (nay là Gx. Bình Minh, Q.8), Tân Quy Đông (nay là Gx. An Phú, Q.7), Cộng Hòa và Bình Hưng Hòa (nay là Gx. Gò Mây, Bình Tân). Ngoài ra, Hội còn sai các gia đình đến khu vực Bà Hom, khu vực Vĩnh Lộc - Bình Chánh và Lái Thiêu để truyền giáo. Đức Tổng Philipphê Nguyễn Kim Điền cũng thiết lập cộng đoàn Nữ Tá Thừa Sai tại khu vực cầu Bình Lợi, vừa lao động vừa truyền giáo. Năm 1974, nhiều thành viên Hội đã đến vùng Năm Căn - Cà Mau thực tập truyền giáo. Tòa Thánh thật sự quan tâm đến HTSVN mới thành lập còn non trẻ, nên ngày 10.6.1974, Đức Hồng y Agnelo Rossi, Tổng trưởng Bộ Truyền Bá Phúc Âm đã đích thân đến thăm từng cộng đoàn thừa sai để khích lệ.

Thăm viếng người nghèo

Đến 7.8.1974, Hội thành lập Đại Chủng viện Thừa Sai nhằm đào tạo những nhà thừa sai chuyên biệt, phục vụ truyền giáo. Đại Chủng viện được đặt tại xã Bình Hưng Hòa khi đó. Năm 1978, HĐGM Việt Nam quyết định trao HTSVN cho Đức Tổng Giám mục Phaolô Nguyễn Văn Bình. Vì bận nhiều công việc, ngài lại trao việc điều hành và huấn luyện cho các linh mục của Hội tự quản. Từ năm 1992 đến năm 1998, nhân sự của HTSVN cứ giảm dần và hoạt động trở nên hạn hẹp.

Trong khóa họp tháng 10.1998 của HĐGM Việt Nam, Hội một lần nữa nộp đơn lên Đức Hồng y Phaolô Phạm Đình Tụng, Chủ tịch HĐGMVN lúc bấy giờ, xin được hoạt động trở lại. Tháng 10.1999, HĐGMVN đã chính thức ủy nhiệm cho Đức cha Phêrô Trần Đình Tứ, Giám mục giáo phận Phú Cường, đặc trách HTSVN. Thành viên lúc này chỉ còn 2 linh mục, 3 thầy và một vài ứng sinh. Tháng 10.2020, HĐGMVN trao việc đặc trách Hội cho Đức cha Anphong Nguyễn Hữu Long. Từ khi thành lập đến nay đã có 4 cha giữ vai trò Tổng phụ trách cộng tác cùng Đức cha đặc trách: cha Gioankim Nguyễn Văn Hiếu (1972 đến 1999), cha Giuse Đỗ Văn Thụy (2005 đến 2014), cha Phêrô Phan Như Ngân (2014 đến 2021) và cha Giuse Anbeto Nguyễn Mai Thành (2021 đến nay).

Giai đoạn tái lập từ 1999 đến nay, Hội đã có 9 cộng đoàn và đang hoạt động loan báo Tin Mừng trong 7 giáo phận: TGP TPHCM, Phú Cường, Xuân Lộc, Ban Mê Thuột, Hưng Hóa, Vĩnh Long, Long Xuyên. Dù Hội dòng còn “non trẻ” nhưng đã có những đóng góp nhất định trong công cuộc truyền giáo.